آیا انسانهای موفق فقط افرادی هستند که استعدادهای فوق العادهای دارند ؟ و یا دارای سطح دانش و مهارت فردی بالا هستند ؟ آیا موقعیتها و ارتباطات نقشی در موفقیت آنها نداشتهاند ؟ انگیزه چیست و راههای افزایش آن کدامند ؟ چرا داشتن انگیزه برای یک فرد لازم است ؟ موفق نشدن یک فرد دلیل بر نداشتن مهارت و یا استعداد نیست بلکه مهمترین عامل موفقیت انگیزه است فردی که انگیزه ندارد زود خسته شده و از ادامه راه رسیدن به هدف و کسب موفقیت کنار میکشد.
حرف درستی نیست اگر بگوییم چون در زندگی خود مشکل داریم دیگر نمیتوانیم در زندگی خود به جایی برسیم و نمیتوانیم امیدوار باشیم. زیرا اگر نگرش ما اینگونه باشد دیگر نباید هیچ فرد موفقی را در دنیا ببینیم یا هیچ فرد با انگیزه و امیدواری نباید در دنیا باشد مثلا هیچ اختراعی در دنیا صورت نمیگرفت چون تا فرد خسته میشد آن راه را کنار میگذاشت.
ما در این مقاله قصد داریم در ابتدا به شما بگوییم انگیزه چیست و تفاوت انگیزه با انگیزش را خواهیم گفت و در ادامه راههای افزایش آن را به شما میگوییم.
انگیزه چیست ؟
واژه انگیزه ( Motivation ) به معنی آمال ، آرزوها و آنچه را که انسان میخواهد و به طور دقیقتر همان نیرویی است که انسان را به حرکت در میآورد. انگیزه در واقع همان تلاش فرد و یا تمایل و انرژی فرد برای فعالیت کردن و حفظ آن در جهت رسیدن به هدف و در نهایت موفقیت است.
در زبان انگلیسی نیز motivation با move و motion از یک خانواده است بنابراین می توان گفت این واژه میتواند ، برخاستن ، اقدام کردن و حرکت را به همراه داشته باشد.
ایجاد انگیزه در فرد یک روند است برای تحریک کردن آن فرد به جهت دستیابی به هدف مورد نظر خود و کنار نگذاشتن راه رسیدن به آن هدف که بر اثر خستگی و بی انگیزگی و.. در طی مسیر بوجود میآید .به عبارت دیگر انگیزه باعث میشود که رفتارهای فرد جهت و هدف پیدا کند و باعث پافشاری و دادن انرژی به فرد در روبرو شدن با مشکلات در راه رسیدن به آن هدف میشود.
تفاوت انگیزه با انگیزش در چیست ؟
میتوان گفت فرق انگیزه با انگیزش شباهت زیادی با فرق محرک با تحریک دارد. که تحریک همان حالتی هست که در اثر دخالت محرک بوجود میآید. که اگر ما انگیزش را تحریک بنامیم انگیزه محرک است. انگیزه یعنی علت ، سبب و هر آنچه کسی را به کاری وادار کند. اما انگیزش یعنی ترغیب. همانطور که قبلا گفتیم انگیزه در واقع یک عامل درونی است که انسان یا یک موجود زنده را به حرکت در می آورد و انگیزش حالتی است که بر اثر دخالت انگیزه به دست میآید. به عنوان مثال می توان گفت نیاز به غذا و آب انگیزه و احساس گرسنگی و تشنگی انگیزش است.
انواع انگیزه در روانشناسی
انگیزه در روانشناسی شامل دو نوع متفات است : انگیزه درونی و انگیزه بیرونی که هر کدام از این دو نوع میتوانند نقش مهمی را در رسیدن ما به هدفمان و کسب موفقیت داشته باشند. در ادامه به صورت مختصر هر کدام از آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
1- انگیزه درونی
انگیزههای درونی ( intrinsic motivation ) بر اساس معیارها و باورهای درونی و میل و خواست درونی افراد ایجاد میشود. این انگیزهها میتوانند تصویر سازیهای بعد از رسیدن به هدف باشند. به عنوان مثال فردی برای رسیدن به هدفی که برایش بسیار مهم است در خود انگیزه ایجاد میکند.
بیایید برای خود تصور کنیم اگر هیچ رئیس در کارمان نبود و اگرترس آسیب دیدن همسر و فرزندان را نداشتیم و یا اگر نیازی نبود در مورد کارهای خود پاسخی به کسی بدهیم و به حال خود رها شده بودیم چه کارهایی را انجام میدادیم ؟
جواب این سوال همان انگیزه درونی شما است در حقیقت انگیزه درونی همان چیزی است که بدون اجبار دیگری یا بدون ترس از تنبیه یا تشویق شما را وادار به انجام کاری میکند. مثل همه کارهایی که در اوقات فراغت خود انجام میدهیم. میتوان گفت انگیزه درونی همان چیزی است که باعث میشود ما بصورت خود جوش کاری را انجام دهیم و از آن لذت ببریم همان علایق ذاتی.
2- انگیزه بیرونی
انگیزه بیرونی برخلاف نوع درونی توسط عامل و نیرویی بیرونی در فرد ایجاد میشود. انگیزههای بیرونی دلیل بسیاری از کارهای شما هستند. مثلا فردی توسط یک مشاور تحصیلی تشویق میشود تا درسش را بهتر بخواند زیرا در درسهایش ضعیف شده و نیاز به تلاش بیشتر دارد. یا شما پولهای خود را پس انداز میکنید برای اینکه ترس از آینده خود دارید و یا کارمندی که وظایف خود را به خوبی انجام میدهد تا ترفیع بگیرد و …
انگیزه درونی مهمتر است یا انگیزه بیرونی ؟
ممکن است بگوییم کارهایی که از انگیزه درونی انجام میدهیم بهتر است یا کارای که از انگیزه بیرونی انجام میدهیم ؟ خوب مشخص است که هر دو در جایگاه خود نیاز است برخی اوقات نیاز است بترسیم و کاری را انجام دهیم بعضی اوقات هم از روی علایق ذاتی کاری را انجام میدهیم اما اینکه بگوییم اگر همه این انگیزهها روزی از بین میرود و آن گاه کاری نمیتوان کرد اشتباه است ما باید سعی کنیم در هر کاری انگیزه درونی خود را مورد توجه قرار دهیم چرا که انگیزه درونی در ذات است و هیچ گاه از بین نمیرود ولی ممکن است تغییر بکند با این حال بهتر از انگیزه بیرونی است که ممکن است ناگهان از بین برود و شما شکست بخورید.
راه های افزایش انگیزه کدام اند ؟
راههای زیادی برای ایجاد انگیزه وجود دارد ما میتوانیم طبق شرایط خود در روز آنها را انجام دهیم که ما در زیر 5 راهکار بی نظیر را برای افزایش انگیزه در شما گفتهایم ؟
1. داشتن علاقه به کارهای خود
اگر شما کاری را با علاقه انجام دهید مسلما آن کار را با انگیزه بیشتری انجام میدهید برای رسیدن به موفقیت در کاری باید قبل از هرچیزی به آن علاقه داشته باشیم. اگر میخواهید در زندگیتان موفق باشید بهتر است کارهایی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید چون انگیزه انجام دادنش را دارید و تمام تلاش خود را برای انجام آن میکنید.
2. درست کردن یک دفترچه موفقیت برای خود
برای افزایش انگیزه در خود یک دفترچه تهیه کنید ودر آن تمامی اهدافی را که به آن میرسید و تمام موفقیتهای خود در طول زندگی را در آن یاد داشت کنید و هر وقت که احساس کمبود انگیزه در خود کردید آن را مطاله کنید یادآوری موفقیتها هرچند کوچک باعث شادمانی شما و ایجاد انگیزه بیشتر در شما میشود.
3. جشن گرفتن پیروزی های خود هرچند کوچک باشد
زمانی که در کاری موفق و پیروز میشوید حتی اگر آن کار کوچک باشد احساس شادمانی و غرور کنید و برای خود جشن بگیرید این کار باعث تقویت انگیزه در شما میشود و به شما را در رسیدن به اهداف بزرگتر کمک زیادی میکند.
4. ورزش کردن و رژیم غذایی مناسب
از خودتان به خوبی مراقبت کنید و مراقب رژیم غذایی خود باشید. ورزش روزانه خود را فراموش نکنید و حتما در روز زمانی را به ورزش کردن بپردازید. خواب کافی داشته باشید و در روز حداقل 7 - 8 ساعت را به خواب اختصاص دهید.
5. تعیین اهداف
برای زندگی خود هدف تعیین کنید این خود باعث ایجاد انگیزه میشود . اگر در زندگی هدفی نداشته باشید و ندانید چه کاری را میخواهید انجام دهید مانند رانندهای است که نمیداند کجا میخواهد برود، حرکت نمیکنید و یا در طول مسیر انگیزه خود را از دست میدهید پس حتما برای خودتان اهدافی را داشته باشد.